ਚੈਤਰ ਨਵਰਾਤਰੀ 2023: ਭਰਤਪੁਰ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਬਿਆਨਾ ਉਪਮੰਡਲ ‘ਚ ਸਥਿਤ ਮਾਤਾ ਕੈਲਾਦੇਵੀ ਝੀਲ ਦੇ ਘੇਰੇ ‘ਚ ਚੈਤਰ ਨਵਰਾਤਰੀ ‘ਤੇ ਲੱਖੀ ਮੇਲਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਵਾਰ ਮੇਲੇ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਦੀ ਸੀਸੀਟੀਵੀ ਕੈਮਰਿਆਂ ਨਾਲ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਦੇਵਸਥਾਨ ਵਿਭਾਗ ਮੈਡੀਕਲ ਸਹੂਲਤਾਂ, ਅੱਗ ਬੁਝਾਊ ਵਾਹਨਾਂ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਢੁਕਵੇਂ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰੇਗਾ। ਚੈਤਰ ਨਵਰਾਤਰੀ ‘ਤੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਜਾਤੀ ਰੀਤੀ ਰਿਵਾਜ ਅਤੇ ਮੁੰਡਨ ਕਰਨ ਲਈ ਝੀਲ ਦੇ ਬਾਰਾ ਮੰਦਰ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ।
ਕੈਲਾਦੇਵੀ ਝੀਲ ਦਾ ਬਾੜਾ ਮੰਦਿਰ ਦੇਵਸਥਾਨ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ, ਹਰਿਆਣਾ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਲੱਖਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਕੈਲਾਦੇਵੀ ਝੀਲ ਦੇ ਬਾੜਾ ਮੰਦਿਰ ਵਿਖੇ ਹਾਜ਼ਰੀ ਭਰਨ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਅਰਾਵਲੀ ਪਰਬਤ ਲੜੀ ਦੀ ਗੋਦ ਵਿੱਚ ਭਰਤਪੁਰ ਤੋਂ 30 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਕੈਲਾਦੇਵੀ ਝੀਲ ਦਾ ਬਾੜਾ ਮਾਤਾ ਦਾ ਮੰਦਰ ਹੈ।
ਜਾਣੋ ਕੈਲਾਦੇਵੀ ਝੀਲ ਦੇ ਬਾੜਾ ਮਾਤਾ ਮੰਦਿਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ
ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਸਾਲ 1923 ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਣੀ ਗਿਰਰਾਜ ਕੌਰ ਨੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕੈਲਾਦੇਵੀ ਝੀਲ ਦੇ ਬਾੜਾ ਮੰਦਰ ਦਾ ਨਵੀਨੀਕਰਨ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ। ਭਰਤਪੁਰ ਦੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਬ੍ਰਿਜੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਇਸ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਅਸ਼ਟਮੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਕੈਲਾਦੇਵੀ ਝੀਲ ਦੀ ਬਾਡਾ ਮਾਤਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਕੁੱਲ ਦੇਵੀ ਵਜੋਂ ਪੂਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰਵੀ ਕੁੰਡ ਸਰੋਵਰ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਮਹਾਰਾਜਾ ਬ੍ਰਿਜੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮੰਦਰ ਦੇ ਅਹਾਤੇ ਵਿੱਚ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ। ਰਿਆਸਤਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਮੰਦਰ ਦੇ ਅਹਾਤੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਵੱਡੇ ਤੰਬੂ ਲਗਾਏ ਗਏ ਸਨ।
ਭਰਤਪੁਰ ਦੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਬ੍ਰਿਜੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਤੰਬੂ ਵਿੱਚ ਜਲਦੀ ਆ ਕੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਕੇ ਮਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ। ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਜ ਦੀ ਪੂਜਾ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਕਮਰਾ ਵੀ ਰਿਆਸਤਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਕੈਲਾਦੇਵੀ ਨੂੰ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਪਰਿਵਾਰਕ ਦੇਵੀ ਵਜੋਂ ਪੂਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰ ਦੇ ਭਜਨ ਗਾਇਕਾਂ ਨੇ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕੀਤੀ। ਮਹਾਰਾਜਾ ਦਿਨ ਭਰ ਦੇਵੀ ਮਾਤਾ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਠਹਿਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਦੀ ਆਰਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਹਿਲ ਵਾਪਸ ਪਰਤਦੇ ਸਨ। ਕੈਲਾਦੇਵੀ ਝੀਲ ਦੇ ਬਾੜਾ ਮਾਤਾ ਮੰਦਿਰ ਦੇ ਮਹੰਤ ਬ੍ਰਜ ਕਿਸ਼ੋਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮੰਦਰ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਕਾਲਾਮਾਤਾ ਮੰਦਰ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਸੀ। ਭਰਤਪੁਰ ਮਹਾਰਾਜ ਨੇ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਦੇਵਸਥਾਨ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਕੈਲਾ ਦੇਵੀ ਝੀਲ ਦੀ ਚਾਰਦੀਵਾਰੀ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਦੇਵਸਥਾਨ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਵਿਕਰਮ ਸੰਵਤ 2080: ਹਿੰਦੂ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ‘ਤੇ ਇਕ ਲੱਖ ਦੀਵਿਆਂ ਨਾਲ ਚਮਕੇਗਾ ਕੋਟਾ, ਇਹ ਹੈ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੇ ਸਵਾਗਤ ਦੀ ਤਿਆਰੀ