ਦਿੱਲੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ: ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਲਈ ਖ਼ਤਰੇ ਵਜੋਂ ਉਭਰਿਆ ਹੈ। ਵਾਹਨਾਂ, ਫੈਕਟਰੀਆਂ, ਪਰਾਲੀ ਅਤੇ ਪਟਾਕਿਆਂ ਦੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਹੀ ਗਿਣਤੀ ਇਸ ਲਈ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਇੰਨੀ ਖ਼ਰਾਬ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਵੀ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਸਿਰਫ ਦਿੱਲੀ ‘ਚ ਪਟਾਕਿਆਂ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਹਵਾ ਗੁਣਵੱਤਾ ਸੂਚਕਾਂਕ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀ ਸਵਿਸ ਸੰਸਥਾ ਆਈਕਿਊ ਏਅਰ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ 20 ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ‘ਚ ਦਿੱਲੀ ਚੌਥੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ। ਸਾਲ 2021 ‘ਚ ਦਿੱਲੀ ਪਹਿਲੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਸੀ। ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਨੌਵੇਂ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ।
ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਵਾਲੀ ਇਕਾਈ ਯਾਨੀ PM2.5 ‘ਚ ਵੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਵੀ ਦਿੱਲੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਚੌਥੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਿੱਲੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਰਾਜਧਾਨੀ ਸੀ। ਇਸ ਵਾਰ ਆਈਕਿਊ ਏਅਰ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਸਰਵੇਖਣ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ। ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਦਿੱਲੀ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਚੌਥੇ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ 9ਵੇਂ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ। 8ਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਅਫਰੀਕੀ ਦੇਸ਼ ਚਾਡ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਅਨ’ਜਾਮੇਨਾ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਲਾਹੌਰ ਪਹਿਲੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਆਈਕਿਊ ਏਅਰ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਨੂੰ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ‘ਚ ਨਾ ਵੰਡਿਆ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਇਹ ਅੱਜ ਵੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਰਾਜਧਾਨੀ ਹੁੰਦੀ ਪਰ ਨਵੀਂ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਤਕਨੀਕੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਹੁਣ ਦੂਜੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਹੈ।
ਦਿੱਲੀ ਐਨਸੀਆਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਹੈ
ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ, ਨੋਇਡਾ, ਗਾਜ਼ੀਆਬਾਦ ਅਤੇ ਫਰੀਦਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਪੱਧਰ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਔਸਤ PM2.5 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ, ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ ਵਿੱਚ 34%, ਫਰੀਦਾਬਾਦ ਵਿੱਚ 21% ਦਾ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ 8% ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਦਿੱਲੀ ਐਨਸੀਆਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਜੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖਤਰਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦੇ ਫੇਫੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੱਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਭਾਰਤ ਦੇ ਟਾਪ 20 ਵਿੱਚ 14 ਸ਼ਹਿਰ
1 ਲਾਹੌਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ 2. ਹੋਟਨ ਸ਼ਿਨਜਿਆਂਗ ਚੀਨ 3. ਭਿਵਾੜੀ ਭਾਰਤ 4. ਦਿੱਲੀ ਭਾਰਤ 5. ਪੇਸ਼ਾਵਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ 6. ਦਰਭੰਗਾ ਭਾਰਤ 7. ਅਸੋਪੁਰ ਭਾਰਤ 8. ਉਨ ਜਮੇਨਾ ਸ਼ਰੀਬਾਗਿਰਮੀ ਚਾਡ 9. ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਭਾਰਤ 10 ਪਟਨਾ ਭਾਰਤ 11. ਗਾਜ਼ੀਆਬਾਦ ਭਾਰਤ 12 ਧਾਰੂਹੇੜਾ ਭਾਰਤ 13 .ਬਗਦਾਦ ਇਰਾਕ 14. ਛਪਰਾ ਭਾਰਤ 15. ਮੁਜ਼ੱਫਰਨਗਰ ਭਾਰਤ 16. ਫੈਸਲਾਬਾਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ 17. ਗ੍ਰੇਟਰ ਨੋਇਡਾ ਇੰਡੀਆ 18. ਬਹਾਦੁਰਗੜ੍ਹ ਭਾਰਤ 19. ਫਰੀਦਾਬਾਦ ਇੰਡੀਆ 20. ਮੁਜ਼ੱਫਰਪੁਰ ਭਾਰਤ
PM 2.5 ਮਾਮਲੇ ‘ਚ ਦਿੱਲੀ ਭਿਵੜੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੂਜੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਹੈ
ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਮਾਪਣ ਯੂਨਿਟ ਪੀਐਮ 2.5 ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਾ ਬੁਰਾ ਹਾਲ ਹੈ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ‘ਚ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦਾ ਭਿਵਾੜੀ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਦਿੱਲੀ ਚੌਥੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪੀਐਮ 2.5 ਨਾਲ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਦੁਨੀਆ ਦੇ 20 ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ: ਪਹਿਲੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਲਾਹੌਰ, ਦੂਜੇ ‘ਤੇ ਹੋਟਨ, ਤੀਜੇ ‘ਤੇ ਭਿਵੜੀ, ਚਾਰ ‘ਤੇ ਦਿੱਲੀ, ਪੰਜ ‘ਤੇ ਪੇਸ਼ਾਵਰ, ਛੇ ‘ਤੇ ਦਰਭੰਗਾ, ਸੱਤ ‘ਤੇ ਅਸੋਪੁਰ, ਅੱਠ ‘ਤੇ ਉਨ ਜਮੇਨਾ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਨੌਂ ‘ਤੇ ਦਿੱਲੀ, ਦਸਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਪਟਨਾ, ਗਿਆਰ੍ਹਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਗਾਜ਼ੀਆਬਾਦ, ਬਾਰ੍ਹਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਧਾਰੂਹੇੜਾ, ਤੇਰ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਬਗਦਾਦ, ਚੌਦਾਂਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਛਪਰਾ, ਪੰਦਰਾਂ ‘ਤੇ ਮੁਜ਼ੱਫਰਨਗਰ, 16ਵੇਂ ‘ਤੇ ਫੈਸਲਾਬਾਦ, 17ਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਗ੍ਰੇਟਰ ਨੋਇਡਾ, 18ਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਬਹਾਦਰਗੜ੍ਹ, 19ਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਫਰੀਦਾਬਾਦ ਅਤੇ ਮੁਜ਼ੱਫਰਪੁਰ ਨੰਬਰ ਵੀਹ .
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸਵਿਸ ਏਜੰਸੀ ਆਈਕਿਊ ਏਅਰ ਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਵਰਲਡ ਏਅਰ ਕੁਆਲਿਟੀ ਰਿਪੋਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ‘ਚ 30,000 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਰਾਊਂਡ ਬੇਸ ਮਾਨੀਟਰਾਂ ਤੋਂ 131 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਡਾਟਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ 2022 ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਅੱਠਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਦੇਸ਼ ਹੈ। 2021 ‘ਚ ਭਾਰਤ ਪੰਜਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਸੀ। ਦੁਨੀਆ ਦੇ 20 ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ 14 ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਹਿਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਸਾਲ 2021 ਵਿਚ ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਨੰਬਰ ਇਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਸ਼ਹਿਰ ਸੀ ਅਤੇ ਹੁਣ ਚੌਥੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਹੈ। ਭਾਵ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਸਥਿਤੀ ਅਜੇ ਵੀ ਸੰਤੋਸ਼ਜਨਕ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਦਿੱਲੀ ਮੈਟਰੋ ਨੇ ਫਿਰ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਇੰਸਟਾ ਰੀਲਾਂ, ਡਾਂਸ ਵੀਡੀਓ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਚੇਤਾਵਨੀ, ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਅਪੀਲ